Een veel gehoord geluid in de media. Is dat eigenlijk wel zo? Wouter Verduyn, Duurzaamheidsambassadeur in Amersfoort reageert.
Na decennia praten over het klimaat, onder andere met het verdrag van Kyoto (1997), het akkoord van Parijs (2015) en het Nederlandse Klimaatakkoord (2019), is het voor de meeste mensen overduidelijk dat we aan de slag moeten. 80% van de Nederlanders wil ook dat we stappen zetten in het verduurzamen van onze energie. Maar over het hoe is veel discussie. De energietransitie lijkt vaak wel op Oranje: we hebben 17 miljoen bondscoaches. Sla de krant maar open: "Geen lelijke windmolens op land. Zonneparken verpesten het landschap. Oh, en eerst alle daken vol leggen. Biomassa is onacceptabel. Kerncentrales wil ik niet, vanwege het afvalprobleem. En windmolens op zee zijn slecht voor de vissers. De vorige minister van Economische Zaken en Klimaat, Wiebes, verzuchtte een keer: "Ik ben de hele dag alleen maar bezig met opties op tafel zetten die anderen er steeds af gooien".
In het Klimaatakkoord staan 600 afspraken tot 2030. Het is in goede poldertraditie met honderden partijen uit onderhandeld. Vele overheden, belangenorganisaties en grote ondernemers uit de energiesector hebben samen alle genoemde dilemma’s uitvoerig besproken. Over wind op zee, over elektrische auto's, over lokaal eigenaarschap en draagvlak, over zonnevelden op landbouwgrond, etc., etc. Het resultaat is vast niet perfect, maar het is wel door een hele brede groep van partijen tot stand gebracht. En ook is het Klimaatakkoord in 2019 goedgekeurd door de Tweede Kamer en de regering. Het is dus een stevig akkoord, bekrachtigd in onze democratische besluitvorming.
Dus kunnen we de windturbines die op land bedacht zijn, verplaatsen naar zee?
Nee, om twee redenen: Allereerst is, zoals geschetst, over de afspraken uit het Klimaatakkoord door veel experts nagedacht. Windmolens en zonneparken op land moeten samen 35 Ter wattuur (TWh) opleveren in 2030. Dat is 35 miljard kWh, ongeveer evenveel als het energieverbruik van 10 miljoen huishoudens, met een verbruik van ca. 3.500 kWh per jaar. Daarnaast hebben we ook turbines op zee nodig die 49 TWh moeten leveren in 2030. Dat zijn ruim 163 windturbines van het grootste formaat. Meer windturbines op zee plaatsen voor 2030 is een fabel. Zo willen we de windmolens op zee vanaf het strand bijvoorbeeld niet zien dus dat betekent kilometers lange kabels en veel kosten. En het op zee plaatsen van een windturbine is een mega ingewikkeld traject dat zo’n 5 jaar duurt. We kunnen ze alleen stap voor stap plaatsen dus meer dan 49 TWh voor 2030 op zee is in mijn ogen echt niet reëel.
Ten tweede is steeds weer aanpassen van je plan te kostbaar. Immers, om de doelen van het Klimaatakkoord te halen, zijn miljardeninvesteringen nodig, vaak van grote bedrijven en soms ook van lokale initiatiefnemers. Als we anderhalf jaar na het sluiten van het Klimaatakkoord het toch weer anders doen en dus een zigzagkoers varen, dan snijden we ons op drie manieren in de vingers, aldus de Nederlandse Vereniging van Duurzame Energie. 1) de transitie wordt duurder omdat alternatieven niet goedkoper zijn 2) het bereiken van de doelen wordt onzeker. De energietransitie is een complex samenspel van 600 afspraken, waar je niet zomaar bouwsteentjes uit kan halen. 3) De druk op andere oplossingen neemt toe. Wie geen elektrische auto’s wil, zal het autogebruik met de helft moeten verminderen. Wie geen biomassa wil, vraagt om meer zonneweides en windturbines in zijn achtertuin.
Dus die windmolens op land en wellicht in uw achtertuin zijn misschien niet optimaal voor uzelf. Maar hoogstwaarschijnlijk wel noodzakelijk voor ons allemaal.